Astronomy Picture of the Day   [in Dutch]

Ontdek het heelal! (of: [in English])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

13 Juli 2021

Saturnusmaan Iapetus: de Beschilderde Maan in 3D

Credit: NASA, ESA, JPL, SSI, Cassini Imaging Team; 3D Rendering: NASA's VTAD

Uitleg: Wat is er gebeurt met Saturnusmaan Iapetus? Grote delen van het oppervlak van deze vreemde wereld zijn zo zwart als kool, terwijl andere delen sneeuwwit zijn. De samenstelling van het donkere materiaal is niet bekend, maar infrarood spectra geven aan dat het mogelijk een of andere donkere vorm van koolstof bevat. Er loopt ook een vreemde bergkam over de evenaar van Iapetus, wat deze maan op een walnoot doet lijken. Om deze schijnbaar beschilderde maan beter te begrijpen stuurde NASA de Cassini ruimtesonde er in 2007 op minder dan 2000 km langs. Hierboven is Iapetus in 3D te verkennen. Een enorme inslagkrater op het zuidelijk halfrond heeft een ontzagwekkende diameter van wel 450 km en lijkt bovenop een oudere krater van vergelijkbare grootte te liggen. Het donkere materiaal bedekt het oppervlak steeds dikker richting het oostelijkste deel van Iapetus, en kleurt in toenemende mate zowel de kraters als de hooglanden donker. Nauwkeurige inspectie lijkt er op te duiden dat de donkere bedekking over het algemeen richting de evenaar van de maan is gericht en minder dan een meter dik is. Een vooraanstaande hypothese luidt dat het donkere materiaal vooral achtergelaten stof betreft dat overbleef toen relatief warm maar vuil ijs sublimeerde. Een oorspronkelijk laagje van donker materiaal zou dan eigenlijk op de maan zijn geschilderd als gevolg van de accretie van door meteoren vrijgemaakt puin van andere manen.