Astronomy Picture of the Day

Ontdek het heelal! (of: ) Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

3 Januari 2006

Donker Terrein op Saturnusmaan Iapetus
Credit: Cassini Imaging Team, SSI, JPL, ESA, NASA

Uitleg: Waarom zijn grote delen van het oppervlak van Iapetus zo zwart als kool? Niemand weet het zeker. Iapetus, de op twee na grootste maan van Saturnus, werd aan een nieuwe inspectie onderworpen toen de rondom Saturnus draaiende Cassini ruimtesonde eind vorig jaar nogmaals langs de geheimzinnige wereld scheerde. Het donkere materiaal bedekt het grootste deel van het in de bovenstaande afbeelding zichtbare oppervlak, terwijl een klein gebied boven in beeld, dat vrijwel wit lijkt, qua kleur en mate waarin het licht reflecteert meer typisch is voor de andere manen van Saturnus. Het onbekende materiaal bedekt ongeveer de helft van de 1500 km grote maan. Het materiaal is zó donker dat het minder dan 5% van het invallende zonlicht weerkaatst. Aangezien het de aanwezige kraters bedekt moet het pas verspreid zijn nadat deze kraters werden geslagen. Iapetus heeft nog meer onverklaarde structuren. Het heldere deel van Iapetus is bedekt met nog niet vreemde lange dunne strepen. De baan van Iapetus is eveneens vreemd, aangezien zijn baanvlak een ongebruikelijk grote hoek van 15° met het baanvlak van Saturnus maakt. En rond een groot deel van Iapetus loopt een rare richel met een hoogte van ongeveer 13 km — hier nèt zichtbaar nabij de onderrand. Gek genoeg loopt deze richel vrijwel parallel aan de evenaar van Iapetus. De exacte vorm van Iapetus is nog niet bepaald, maar de afbeeldingen duiden er op dat deze behoorlijk vreemd is — min of meer de vorm van een walnoot of perzikpit. De vorming en geschiedenis van deze mysterieuze maan zijn op dit moment nog onderwerp van actieve studie.