Astronomy Picture of the Day   [in Dutch]

Ontdek het heelal! (of: [in English])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

5 Juli 2023

Zie Uitleg. Door op de
   afbeelding te klikken laadt u de versie met de hoogst beschikbare
   resolutie.

Een Kaart van het Waarneembare Heelal

Credit & Copyright: B. Ménard & N. Shtarkman; Data: SDSS, Planck, JHU, Sloan, NASA, ESA

Uitleg: Wat zou u zoal zien als u tot de rand van het waarneembare Heelal kon kijken? U zou melkwegstelsels, melkwegstelsels en nog meer melkwegstelsels tellen en dan quasars (de zeer heldere kernen van verre melkwegstelsels). Om ons begrip van de allergrootste schalen die de mensheid kan zien te vergroten werd een kaart van de melkwegstelsels en quasars samengesteld op basis van waarnemingen die van 2000 tot en met 2020 werden verricht door de Sloan Digital Sky Survey — een drie-dimensionale kaart die tot nabij de rand van het waarneembare Heelal reikt. Hier weergegeven is één wigvormige plak uit de Survey (dunner dichtbij en dikker hoe verderweg we kijken) waarin ongeveer 200.000 melkwegstelsels en quasars zijn omvat tot een look-back time van ruim 12 miljard jaar, oftewel een kosmologische roodverschuiving van 5. Bijna elk puntje in de meer nabije delen onderin de kaart representeren een melkwegstelsel, waarbij de kleur van blauw via geel naar rood de toenemende roodverschuiving en afstand aangeeft. Op vergelijkbare wijze representeert vrijwel elk puntje bovenin een verre quasar, met ook hier de blauwe puntjes dichterbij dan de rode. Duidelijk aangetoond (onder vele andere ontdekkingen) is dat de onderlinge zwaartekrachtswerking tussen melkwegstelsels ervoor heeft gezorgd dat de massa in het nabij Heelal meer geconcentreerd is in steeds meer filamentaire structuren dan in het verre Heelal.