Astronomy Picture of the Day

Ontdek het heelal! (of: ) Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

24 Mei 2006

Een Vijfvoudig Gravitationeel Gelensde Quasar
Credit: K. Sharon (Univ. van Tel Aviv) en E. Ofek (Caltech), ESA, NASA

Uitleg: Wat is hier nabij het centrum van deze cluster van melkwegstelsels aan de hand? Zo op het eerste gezicht lijkt het dat er hier meerdere vreemd uitgerekte melkwegstelsels en niet minder dan vijf heldere quasars te vinden zijn. In werkelijkheid vormt een hele cluster van melkwegstelsels hier een gigantische zwaartekrachtslens, die heldere objecten in de verre achtergrond vervormt en meervoudig afbeeldt. De vijf heldere witte puntbronnen nabij het centrum van de cluster zijn namelijk afbeeldingen van een enkele verre quasar. De opname, die werd gemaakt met behulp van de Hubble Ruimtetelescoop, is zó gedetailleerd dat zelfs het melkwegstelsel dat als gastheer voor de quasar fungeert te zien is. Nadere inspectie van de bovenstaande afbeelding onthult dat de geelgroene boogvormig uitgerekte melkwegstelsels op 2 uur en 4 uur (volgens de wijzers van de klok) ten opzichte van het centrale stelsel in werkelijkheid gravitationeel gelensde beeldjes van hetzelfde stelsel zijn. Een derde beeldje van dat melkwegstelsel is te vinden rond 10 uur ten opzichte van het clustercentrum. Eveneens bij toeval in het beeldveld te zien, als kleurrijke juwelen, zijn talrijke vreemde en verre stelsels. De cluster van melkwegstelsels die hier als de enorme zwaartekrachtslens optreedt is gecatalogiseerd als SDSS J1004+4112 en bevindt zich ongeveer 7 miljard lichtjaar van ons vandaan in de richting van het sterrenbeeld Leo Minor (Kleine Leeuw).