Astronomy Picture of the Day   [in Dutch]

Ontdek het heelal! (of: [in English])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

20 Januari 2023

Zie Uitleg. Door op de
   afbeelding te klikken laadt u de versie met de hoogst beschikbare
   resolutie.

Melkwegstelseloorlog: M 81 versus M 82

Credit & Copyright: Andreas Aufschnaiter

Uitleg: De twee dominante melkwegstelsels nabij het midden bevinden zich op zo'n 12 miljoen lichtjaar afstand in de richting van het noordelijke sterrenbeeld Ursa Maior. Rechts toont het circa 100.000 lichtjaar in doorsnede metende grand design spiraalstelsel M 81, ook bekend als het Bodestelsel, zijn heldere gelige kern en blauwe spiraalarmen. Links zien we het sigaarvormige onregelmatige melkwegstelsel M 82. Dit stelselpaar is reeds een miljard jaar in een gravitationele strijd verwikkeld. De zwaartekracht van elk van de melkwegstelsels beïnvloedt op dramatische wijze de ander tijdens elke passage, iedere paar honderd miljoen jaar. De laatste keer dat de twee stelsels elkaar nauw passeerden veroorzaakte de zwaartekracht van M 82 waarschijnlijk dichtheidsgolven rondom M 81, wat resulteerde in de rijkdom aan jonge sterren in de spiraalarmen van M 81. Maar M 82 kwam er ook niet ongehavend vandaan, met heftig stervormende gebieden en botsende gaswolken die zoveel energie produceren dat het melkwegstelsel zelfs in röntgenstraling gloeit. Over enkele miljarden jaren zal als gevolg van hun nimmer aflatende gravitationele touwtrekkerij en herhaalde nauwe passages nog slechts één groter melkwegstelsel overblijven. Dit extragalactische tafereel omvat ook andere leden van de wisselwerkende M 81 melkwegstelselgroep, met NGC 3077 rechts onder het grote spiraalstelsel en NGC 2976 rechtsboven in beeld. In deze van onder de donkere nachthemel van de Oostenrijkse Alpen vastgelegde groothoekafbeelding is de voorgrond gevuld met geïntegreerde fluxnevels. Die zwakke, diffuse, stoffige interstellaire wolken zweven boven het middenvlak van ons eigen Melkwegstelsel en weerkaatsen sterlicht.