Astronomy Picture of the Day   [in Dutch]

Ontdek het heelal! (of: [in English])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

29 February 2024

Zie Uitleg. Door op de
   afbeelding te klikken laadt u de versie met de hoogst beschikbare
   resolutie.

Julius Caesar en Schrikkeldagen

Credit & Licentie: Classical Numismatic Group, Inc., Wikimedia

Uitleg: In 46 v.Chr. hervormde Julius Caesar, hier weergegeven op een door hemzelf uitgegeven munt, het toen in gebruik zijnde kalendersysteem. Op advies van de Alexandrijnse sterrenkundige Sosigenes, voegde Caesar elke vier jaar één schrikkeldag toe om te corrigeren voor het feit dat een aards jaar net wat langer duurt dan 365 dagen. In moderne termen: de tijd die de Aarde er over doet om eenmaal rondom de Zon te reizen is net wat langer dan de tijd waarin de Aarde 365 maal om zijn as wentelt (ten opzichte van de Zon — we weten nu dat een jaar ongeveer 365,2421896 omwentelingen lang is). Wanneer kalenderjaren 365 dagen hebben, dan verschuiven ze ten opzichte van het echte jaar met ongeveer 1 dag per 4 jaar. Uiteindelijk zou de maand juli (na zijn dood hernoemd naar Julius Caesar) dan in het winterseizoen op het noordelijk halfrond vallen! Door eens in de vier jaar een schrikkeljaar met een extra dag in te voeren, verschoof het kalenderjaar veel minder snel. De Juliaanse kalender werd gebruikt tot het jaar 1582, toen paus Gregorius XIII het verschil tussen kalender- en zonnejaar verder reduceerde door toe te voegen dat schrikkeljaren niet plaatsvinden in jaren die eindigen op "00", tenzij deze deelbaar zijn door 400. Deze Gregoriaanse kalender gebruiken we nu nog steeds. Als gevolg van getijdenversnelling in het Aarde–Maan systeem wordt de omwenteling van de Aarde afgeremd, waardoor de dag langzaam maar zeker langer wordt — met ongeveer 1,4 milliseconde per eeuw. Dat betekent dat schrikkeldagen zoals vandaag niet langer nodig zullen zijn... over ongeveer 4 miljoen jaar. Deze Romeinse zilveren munt, een denarius, toont Julius Caesar (links) en Venus, de Romeinse godin van de liefde, op de keerzijde.