Astronomy Picture of the Day   [in Dutch]

Ontdek het heelal! (of: [in English])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

10 December 2023

Zie Uitleg. Door uw cursor
    over de afbeelding te schuiven verschijnt een geannoteerde versie. Door
    op de afbeelding te klikken laadt u de versie met de hoogst beschikbare 
    resolutie.

Het Steelpannetje boven Pyramid Mountain

Credit & Copyright: Steve Cullen

Uitleg: Wanneer leerde U voor het eerst dit patroon van sterren herkennen? Hoewel deze sterren bij mensen over de hele wereld welbekend zijn, hebben verschillende culturen dit sterpatroon geassocieerd met andere beelden en volksverhalen. In de VS staat het bekend als de Big Dipper (Pollepel), in Nederlandstalige landen als Het Steelpannetje. Deze sterren maken deel uit van het veel grotere sterrenbeeld Ursa Maior, waarvan de buitengrenzen in 1922 door de Internationale Astronomische Unie werden vastgelegd. De formele sternamen van de sterren die tesamen Het Steelpannetje vormen zijn (van links naar rechts): Alkaid, Mizar & Alcor, Alioth, Megrez, Phad (of Phecda), Merak, en Dubhe. Natuurlijk zijn sterren in een willekeurig sterrenbeeld in het algemeen niet echt aan elkaar gerelateerd. Maar verrassend genoeg beweegt het merendeel van de sterren in Het Steelpannetje in dezelfde richting aan de hemel terwijl ze door de ruimte ploegen, een eigenschap die ze delen met andere sterren die zich over een groter gebied aan de hemel bevinden. Hun gemeten gemeenschappelijke beweging duidt er op dat ze alle behoren tot een losse, nabije open sterrenhoop, op een gemiddelde afstand van slechts 75 lichtjaar en met een afmeting van zo'n 30 lichtjaar. Die stercluster staat formeel bekend als de Ursa Maior Bewegende Groep. De weergegeven afbeelding legde de ikonische sterren in 2017 vast boven Pyramid Mountain in de Canadese provincie Alberta.