29 Juli 2021

De Tulpnevel en Cygnus X-1
Credit & Copyright: Carlos Uriarte
Uitleg:
Dit hoge uitzicht door een telescoop omvat een heldere emissienevel langs
het vlak van ons Melkwegstelsel in de richting van het nevelrijke sterrenbeeld
Cygnus.
De helderste opgloeiende wolk van interstellair gas en stof boven het midden
kreeg in een catalogus uit 1959, opgesteld door sterrenkundige Stewart Sharpless, de
prozaïsche aanduiding
Sh2-101 maar wordt
ook wel De Tulpnevel genoemd.
Op zo'n 8000 lichtjaar afstand ontluikt de
bijna 70 lichtjaar metende complexe en mooie Tulpnevel hier in een
Hubble kleurenpalet, waarin de gloed van zwavel-, waterstof- en
zuurstofionen wordt weergegeven in rode, groene en blauwe tinten.
Ultraviolete straling van jonge, energetische sterren langs de rand van de
Cygnus OB3 associatie, waaronder de O-ster
HDE 227018, ioniseert de atomen en levert
de energie voor de van de Tulpnevel afkomstige emissie.
HDE 227018 is de heldere ster die zich het dichtst bij het blauwe boogje
in het midden van de kosmische tulp bevindt.
Eveneens zichtbaar in het beeldveld is de microquasar
Cygnus X-1,
één van de krachtigste röntgenbronnen aan de hemel.
Het zwak blauw gloeiende, gekromde schokfront — voortgedreven door de
krachtige straalstromen die vanuit de
accretieschijf
rondom het zwarte gat tevoorschijn
schieten — is maar nèt te ontwaren, direct
boven de bloemblaadjes van de kosmische tulp,
nabij de bovenrand van de afbeelding.