Astronomy Picture of the Day   [in Dutch]

Ontdek het heelal! (of: [in English])   Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht
met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

29 Juli 2021

Zie Uitleg. Door op de
   afbeelding te klikken laadt u de versie met de hoogst beschikbare
   resolutie.

De Tulpnevel en Cygnus X-1

Credit & Copyright: Carlos Uriarte

Uitleg: Dit hoge uitzicht door een telescoop omvat een heldere emissienevel langs het vlak van ons Melkwegstelsel in de richting van het nevelrijke sterrenbeeld Cygnus. De helderste opgloeiende wolk van interstellair gas en stof boven het midden kreeg in een catalogus uit 1959, opgesteld door sterrenkundige Stewart Sharpless, de prozaïsche aanduiding Sh2-101 maar wordt ook wel De Tulpnevel genoemd. Op zo'n 8000 lichtjaar afstand ontluikt de bijna 70 lichtjaar metende complexe en mooie Tulpnevel hier in een Hubble kleurenpalet, waarin de gloed van zwavel-, waterstof- en zuurstofionen wordt weergegeven in rode, groene en blauwe tinten. Ultraviolete straling van jonge, energetische sterren langs de rand van de Cygnus OB3 associatie, waaronder de O-ster HDE 227018, ioniseert de atomen en levert de energie voor de van de Tulpnevel afkomstige emissie. HDE 227018 is de heldere ster die zich het dichtst bij het blauwe boogje in het midden van de kosmische tulp bevindt. Eveneens zichtbaar in het beeldveld is de microquasar Cygnus X-1, één van de krachtigste röntgenbronnen aan de hemel. Het zwak blauw gloeiende, gekromde schokfront — voortgedreven door de krachtige straalstromen die vanuit de accretieschijf rondom het zwarte gat tevoorschijn schieten — is maar nèt te ontwaren, direct boven de bloemblaadjes van de kosmische tulp, nabij de bovenrand van de afbeelding.