Astronomy Picture of the Day

Ontdek het heelal! (of: ) Elke dag wordt een andere afbeelding of foto van ons fascinerende heelal onder de aandacht gebracht met een bijbehorende korte uitleg geschreven door een sterrenkundige.

15 April 2007

M 3: Veranderlijke Stercluster
Credit & Copyright: J. Hartman & (Harvard CfA) & K. Stanek (Ohio State U.)

Uitleg: Sterclusters lijken onveranderlijk, omdat de foto's ervan een momentopname zijn — bevroren in de tijd. In werkelijkheid zwermen cluster sterren echter rond het centrum, en vaak fluctueert hun helderheid. Hoewel sterren er ongeveer 100.000 jaar over kunnen doen om een cluster te doorkruisen, kan de tijd waarin een ster van helderheid verandert minder zijn dan één nacht. Om precies te zijn werden de opnamen van de heldere bolhoop (bolvormige stercluster) M 3, waaruit het bovenstaande time-lapse filmpje werd samengesteld, gedurende een enkele nacht genomen. Het merendeel van de hierboven zichtbare variabele sterren zijn RR Lyrae sterren, sterren die snel hun helderheid kunnen verdubbelen terwijl ze tevens merkbaar blauwer worden. Bovendien verandert de helderheid van RR Lyrae sterren volgens een karakteristiek patroon waardoor men ze zonder verwarring kan identificeren. En tenslotte, aangezien RR Lyrae sterren alle dezelfde intrinsieke minimum en maximum helderheid hebben, kunnen we hun afstand bepalen door te meten wat hun schijnbare helderheid is, aangezien in dit geval geringere helderheid grotere afstand betekent. Deze afstanden helpen op hun beurt om de afstandsschaal voor het hele Heelal te calibreren.